Verzuim, of ziekteverzuim, is de term die wordt gebruikt om de tijd te beschrijven waarin een werknemer niet op het werk verschijnt. Het wordt geassocieerd met langdurig afwezig zijn van werk, vooral in verband met ziekte. Ziekteverzuim is het laatste redmiddel voor de werknemer wanneer voortzetting van het werk onmogelijk is om medische of niet-medische redenen. Ziekte kan tijdelijk zijn en eindigen met een terugkeer naar het werk, maar kan ook langdurig worden. Dit betekent dat het best wel een kostenplaatje met zich mee kan brengen.
In dit artikel leg ik je uit welke soorten verzuim er zijn, en hoe jij als werkgever hier mee om kan gaan.
Verzuim in kleuren
Je wil natuurlijk van het beste uitgaan als werkgever. Daarom is het belangrijk om kennis van verschillende soorten verzuim te hebben. Want, niet elke afwezige werknemer is hetzelfde. Er is een kleurensysteem bedacht die de verschillende soorten ziekteverzuim in verband met het gedrag van de werknemer beschrijft. Let dus op: Dit gaat niet om het verzuim zelf, maar om de achterliggende reden van het verzuim.
Dit zijn de 4 kleuren verzuim, met een korte uitleg:
- Wit verzuim: Je medewerker is echt ziek en kan daardoor niet werken;
- Zwart verzuim: Je werknemer meldt zich ‘onterecht’ ziek, bijvoorbeeld om voor een ziek kind te zorgen;
- Grijs verzuim: Je werknemer is wel ziek en kan eigenlijk wel werken (denk bijvoorbeeld aan een lichte hoofdpijn of verkoudheid), maar meldt zich toch ziek;
- Roze verzuim: Je medewerker is ziek maar gaat toch door met zijn werk. Dit brengt andere problemen met zich mee. Denk bijvoorbeeld aan de Covid-pandemie die op dit moment heerst.
Met dit kleurensysteem in gedachte, laten we wat dieper ingaan om de verschillende soorten ziekteverzuim.
Kort(durend) verzuim
Ziek zijn is niemand onbekend. Beide werkgevers en werknemers hebben dagen dat ze een dagje ziek zijn in verband met griep, hoofdpijn, lichamelijke pijnen of iets anders. Op zulke dagen is een thuis blijven gewenst, omdat productiviteit toch laag zal zijn ongeacht je op de werkvloer bent – en sneller kan revalideren om weer terug naar werk te komen. Natuurlijk moet je het gemis van een zieke werknemer kunnen opvangen, maar dit zou geen groot probleem moeten zijn. Afhankelijk va contract worden ziektedagen gewoon doorbetaald, of zul je na een paar dagen ziekte beginnen met doorbetalen van het salaris.
Bij kort verzuim is het belangrijk om even de kleuren verzuim opnieuw in te zien; is je werknemer écht ziek, een beetje ziek en heeft hij of zij gewoon een mentale rustdag nodig, of is er een andere reden dat deze niet komt opdagen? Als werkgever zou je hier een oogje op willen houden – Als een werknemer verzuimt maar niet écht ziek is, is de kans groot dat er een andere reden is. Misschien ontbreekt er motivatie, of ondervindt de werknemer juist grote stress op werk.
Frequent (kort) verzuim
Af en toe kort ziek zijn hoort er nu eenmaal bij, en zal ook geen zorgen moeten baren. Maar het is vervelend voor beide werkgever en werknemer als dit erg frequent gebeurt. Dit kan namelijk aangeven dat er misschien iets structureel mis is. Ook is het zo dat frequent kort verzuim vaker wel dan niet resulteert in lang ziekteverzuim. En dat wil je ten alle tijden voorkomen. Maar wat kunnen oorzaken zijn van frequent kort verzuim?
Natuurlijk kan iemands gezondheid afzwakken, om wat voor reden dan ook. Daar heb je als werkgever maar beperkt invloed op. Wat veel gebeurt is dat werkgevers een gezonde levensstijl op de voorgrond te zetten bij werknemers, door bijvoorbeeld gezonde eetgewoontes te promoten of sporten te stimuleren. Gezonde, vitale medewerkers zitten goed in hun vel en hebben plezier in hun werk.
Afgezien van daadwerkelijke ziekte, kan de oorzaak van frequent kort verzuim ook misschien een privéreden hebben, of bijvoorbeeld een slechte sfeer op de werkvloer. Het is daarom altijd aan te raden dat er een gesprek aan wordt gegaan tussen werkgever en werknemer om te achterhalen wat de reden is. Wat het dan ook is, in alle gevallen is het van belang dat bij kort verzuim de arbodienst of bedrijfsarts wordt ingelicht binnen één week na de eerste ziektedag.
Lang verzuim
Bij lang verzuim beginnen de wat ingewikkeldere zaken. Bij kort verzuim kan je het gemis van een werknemer nog opvangen, maar nu moet je op zoek gaan naar vervanging. Ook moet het loon van de werknemer moeten doorbetaald: twee jaar lang, tenminste 70% van het salaris. Afhankelijk van de CAO is dit soms 100% van het salaris tijdens het eerste jaar. Een ziekteverzuimverzekering kan sommige kosten hiervan dekken voor de werkgever.
Hoeveel kost verzuim?
Zoals we al eerder hebben gezegd, kunnen sommige soorten verzuim een kostenplaatje met zich meebrengen. Hier zijn de ingeschatte kosten bij een zieke werknemer:
- Twee jaar lang tenminste 70% van het laatstverdiende salaris doorbetalen. Let op: als de werknemer minimumloon verdiend, kan het niet 70% hiervan zijn en wordt het volledige salaris betaalt;
- Loon voor vervangend personeel;
- Als het om een ervaren productieve werknemer gaat zal er indirect omzetverlies zijn door kennisverlies;
- Een re-integratietraject.
Hoewel dit geen exacte cijfers zijn, maar verschillende onderzoeken hebben berekend dat het al snel tot 260 euro per dag kan zijn. En dat zijn alleen nog maar de financiële kosten.
